Πάμε σαν άλλοτε

Η Ζάκυνθος που λατρεύω δεν είναι η σημερινή, δεν είναι αυτή που με γέννησε και μ΄ ανάθρεψε.
Είναι αυτή που δεν γνώρισα παρά μόνο  απο τα βιβλία των ζακυνθινών συγγραφέων, αλλά πολύ περισσότερο απο τις γλαφυρές αφηγήσεις του παππού μου και του πατέρα μου, που και οι δυό είχαν απίστευτη μνήμη, με αστείρευτες λεπτομέρειες.
Την προ-σεισμική Ζάκυνθο λοιπόν ονειρεύομαι, αυτή πάντα με γοήτευε.
Τη Ζάκυνθο με το αρχοντολόι τση και τους αστούς τση, τους λαϊκούς τύπους  και τσι γειτονιές  με  τσι ρούγες και τα καντούνια με τις δαιδαλώδεις διακλαδώσεις, συχνά τυφλά, αδιέξοδα,τις άμαξες για τους αρχόντους και τα κάρα για τους λαϊκούς .
Η πολη δεν είχε τη σημερινή μορφή η οποία προέκυψε απο τις επιχωματώσεις  του αιγιαλού απο τα γκρεμισμένα απο τους σεισμούς (όχι μόνο του ΄53) κτίρια .
Η παραλιακή οδός που υπάρχει σήμερα, τότε δεν υπήρχε, διότι κατά μήκος της ακτής ήταν τα εξοχικά  των αρχοντικών οικογενειών με τις ιδιωτικές προφυλαγμένες παραλίες, τα γνωστά ρεπάρα.
Η πρόσβαση γινόταν μόνο απο τη θάλασσα.
Η τοποθεσία Κρυονέρι ή Κρύο Νερό αναφέρεται απο τις αρχές του 16ου αιώνα και μετά.
Στην περιοχή εκείνη υπήρχε πηγή πόσιμου νερού, από την οποία προμηθεύονταν νερό η "κάτω πόλη" επι βενετοκρατίας με βάρκες. Στην άκρη των κοκκινωπών παραλίων βράχων της περιοχής (ο ξενοπουλικός Κόκκινος Βράχος) υψώνεται ο πυργίσκος με το Φάρο, που χτίστηκε το γενάρη του 1866, για τους ναυτιλλομένους.
Η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Πούντα -Κρυονερίτισσα άγνωστο πότε πρωτοχτίστηκε ανήκε στη μαϊστράντζα των μπουτιέρων ( αδελφάτο της συντεχνίας των βυτοποιών)  όπως οι περισσότερες εκκλησίες της αλλοτινής Ζακύνθου σε κάποια αντίστοιχη συντεχνία ανήκαν.
Δίπλα απο την Κυρά την Κρυονερίτισσα  είχε στηθεί εξ αρχής απο τους βενετούς πυροβολείο για την υποστήριξη του όρμου και της "κάτω πόλης" απο τους επιδρομείς
Σήμερα που δεν υπάρχουν πια τα ,μαυρισμένα αγκωνάρια των παλάτσων, ούτε τα παστρικά φτωχόσπιτα που άπλωναν τσι μπουγάδες στα καλάμια, ούτε τα ρεπάρα,και οι άμαξες, ούτε φυτρώνει ρεζεντά στα ραγίσματα τ ασβέστη, ούτε τα καμπαναρία παραβγαίνουν για τις πιο γλυκόλαλες καμπάνες, ούτε τα καζίνα,ούτε οι μποτέγες , ούτε τα μοναδικά έργα Τέχνης,  η χαμένη Αρχοντιά είναι ο άταφος νεκρός μας .
Μετά απο όλα αυτά, ας καθήσουμε στο πεζούλι, απέναντι απο την Κυρά τη Κρυονερίτισσσα  κι ας προφασισθούμε οτι είμαστε ...τότε, αποκλείουμε τα κορναρίσματα και τα στριγλίσματα των φρένων των αυτοκινήτων, τις κόντρες  που κάνουν οι μηχανόβιοι,κι αφηνόμαστε στην θαλασσινή αύρα που έρχεται απο το κανάλι, κάπου μακρυά ακούμε  απο κάποια βάρκα που περνά  βαρκαρόλες ενώ ο φάρος αναβοσβήνει θαρρείς ρυθμικά, οι μπουγαρινιές έχουν ανοίξει τα άνθη τους όπως κάθε πέσμα ήλιου, τα νερατζάνθια απο τα περιβόλια φτάνουν μέχρι τις μύτες μας... Να κι η Κρυονερίτισσα όπως τότε!

 " Η Κυρά η Κρυονερίτισσα" aquarella σε  cartolina  απο γκραβούρα εποχής

Οταν βαριά μια κούραση τα μάτια μου αργοκλείνει,

στης νοσταλγίας μπαρκάροντας τη λαμπερή φρεγάδα,

με φέρνει ο νους μου στο νησί,που απλώνει τη γαλήνη

μεσ' του πελάου το απέραντο με κάποια σερενάδα.

Όνειρο πλάνο κι όραμα, παραμυθιού σελίδα

γιομάτη χίλια θάματα, γιομάτη χίλια μάγια,

μέσ'  ένα πέπλο θύμησες σ' αχνοθωρώ  πατρίδα

κι' έχω ξεχάσει τη χαρά στου πόρτου τα μουράγια.

                                        
                                                         Ποίηση Τάλμποτ Κεφαλληνού

Φωνή λαού απαίτησε ερμηνευτική προσθήκη, και ιδού!


Ρεπάρα : προφυλακτήρες εξ ογκολίθων δια των οποίων μολόνονται ορισμένοι θαλάσσιοι χώροι, προφυλάσοντες τις οικίες ή τας οδούς εκ των εις αυτούς θραυομένων κυμάτων
Μαϊστράντσα: συντεχνία, Σωματείο
μπουτιέρος: βυτοποιός, καδοποιός
Πούντα, πόντα: προέκτασις τμήματος εδάφους εις την θάλασσα
παλάτσο : αρχοντικό
μουράγιο: κρηπίδωμα
ρεζεντά reseda odorata: οινάνθη, ρεζεντά η ευώδης
αγκωνάρι: ακρογωνιαίος λίθος
πέσμα: δύση του ήλιου
καζίνο: λέσχη, πολιτικός σύλλογος
μποτέγα: λαϊκόν καφενείον
βαρκαρόλα: βαρκάδα μετά μουσικών οργάνων  & σερενάδα: νυκτωδία
μπουγαρίνι: τοπικό λουλούδι με έντονο άρωμα (αλλού ονομάζεται φούλι) ιδίως το βράδυ που ανοίγει πλήρως τα πέταλα