Στη συνείδηση μου έσταξα λεμόνι.

Ενα ποίημα κι ένα ζωγραφικό έργο με σημασία

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ΤΑ ΠΑΘΗ

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΤΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ ΜΕ ΤΙΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΕΣ

ΙΓ΄

Ανομίες εμίαναν τα χέρια μου, πως να τ' ανοίξω;
Κουστωδίες γεμίσανε τα μάτια μου, που να κοιτάξω;
Γιοι των ανθρώπων, τι να πω;
Τα φριχτά σηκώνει η γης κι η ψυχή τα φριχτότερα!
Εύγε πρώτη νεότης μου και αδάμαστο χείλι
που το βότσαλο δίδαξες της τρικυμίας
και στις μπόρες μέσα, της βροντής αντιμίλησες
Εύγε πρώτη νεότης μου!
Τόσο χώμα στις ρίζες μου έριξες, που κι η σκέψη μου χλόισε!
Τόσο φως μες στο αίμα, που κι η αγάπη μου πήρε
το κράτος και το νόημα τ' ουρανού.
Καθαρός είμαι απ' άκρη σ' άκρη
και στα χέρια του Θανάτου άχρηστο σκεύος
και στα νύχια των αγροίκων, λεία κακή.
Γιοι των ανθρώπων, να φοβούμαι τι;
Πάρετέ μου τα σπλάχνα, τραγούδησα!
Πάρετέ μου τη θάλασσα με τους άσπρους βοριάδες

το πλατύ το παράθυρο γεμάτο λεμονιές,
τα πολλά κελαηδίσματα, και το κορίτσι το ένα
που και μόνον αν άγγιξα η χαρά του μου άρκεσε
πάρετέ μου, τραγούδησα!
Πάρετέ μου τα όνειρα, πως να διαβάσετε;
Πάρετέ μου τη σκέψη, που να την πείτε;
Καθαρός είμαι απ' άκρη σ' άκρη.
Με το στόμα φιλώντας εχάρηκα το παρθένο κορμί.
Με το στόμα φυσώντας χρωμάτισα τη δορά του πελάγους.
Τις ιδέες μου όλες ενησιώτισα.
Στη συνείδηση μου έσταξα λεμόνι.

Ο ίδιος ο ποιητής ερμήνευσε αυτή την τόσο εντυπωσιακή μεταφορά σε συνέντευξη που έδωσε στον Σουηδό μεταφραστή του, Ινγεμαρ Ρεντίν, λέγοντας ότι :

 " Να σας φέρω ένα παράδειγμα, από το "Άξιον εστί", που λέω ότι στη "συνείδησή μου έσταξα λεμόνι", διότι το λεμόνι αφενός μεν είναι από τους καρπούς που ευδοκιμούν στην Ελλάδα, αλλά είναι και ασηπτικό.
 Λοιπόν, όπως πολλοί, αν φοβούνται ότι το νερό είναι μολυσμένο, στάζουν μέσα λεμόνι για να το απολυμάνουν, εγώ στάζω στη συνείδησή μου, για να την έχω απολύτως καθαρή".

"Λεμόνια"
Πίνακας ζωγραφικής με χρωματιστά μολύβια

Όπως επίσης είχε πει (σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Τα Νέα» στις αρχές του ’90):

«Απομονώνοντας τις ιδέες μου» αντιστέκομαι στην αλλοτρίωση, υπερασπίζομαι το «δακτυλικό μου αποτύπωμα», χαράσσω και ακολουθώ την «ιδιωτική μου οδό».

«Το να ακολουθήσεις την ιδιωτική σου οδό είναι να ζήσεις με την ελευθερία όχι εκείνην που σου διδάσκουν οι διάφορες θεωρίες περί ελευθερίας, αλλά με την απελευθέρωση του δικού σου κόσμου. Χωρίς φραγμούς. Αυθεντικά», είχε δηλώσει ο Ελύτης απαντώντας στους υπαινιγμούς για ατομικιστική αντίληψη της ζωής και κοινωνική απομόνωση .

Πηγές:

- http://silloghes.blogspot.gr/2013/01/blog-post_14.html

- http://www.healthyliving.gr/ (Μια συνάντηση με τον Οδυσσέα Ελύτη πριν απο 33χρόνια)